ستارگان دروغ و خیانت

جمع آوری آراء ، نظرات ، مقالات و یادداشتهای پراکنده ناریا (آقای ناصر پورپیرار)

ستارگان دروغ و خیانت

جمع آوری آراء ، نظرات ، مقالات و یادداشتهای پراکنده ناریا (آقای ناصر پورپیرار)

فارسیهود، زبان فارسی با الفای عبری و شعرسرایی و تقویت زبان فارسی به عنوان یدیش یادگار یهودیان مهاجر به ایران پوریم زده عصر جدید

abbas

چهارشنبه 20 شهریور 1392 ساعت 10:08 ق.ظ

http://www.iranjewish.com/Essay/Essay119_27_7.htm

پاسخ:
بوته دروغ شکوفه می دهد.

آمون : این هم متن :

آفرینندگان فارسیهود
منیژه ربیعی
مهر 84
میراث گرانبهی ادبیات یهودیان یران
قوم یهود که تقریباً از سه هزار سال پیش تاکنون در بسیاری از مناطق ایران اقامت داشته ‏اند از زبان و ادبیات مردم ایران تأثیر پذیرفته‏اند و از این جنبه تفاوت‏هیی با هم‏کیشان‏شان در دیگر نقاط جهان دارند. تأثیر متقابل ملت ایران و قوم یهود تا جیی پیش رفته بود که در کتاب مقدس نام شاهان ایرانی چون کورش، داریوش، خشیارشا، اردشیر و نیز القابی چون احشدرپان(فرماندار) فتصسقخغ، احشتران (فرستاده شاه)فتصوقغ، پریم (لقب اشرافی)، ترشاتا (لقب خاص) و کلماتی چون یدن (کاخ)، پتشگن (فرمان)خوصیغ، پیتگام (پیغام)خویح، پردس (فردوس) خقسط، دات (قانون)سو، گیزبار (گنجور) یظزق، گنیزک (گنج‏خانه) یذظم و بسیاری دیگر آمده است. به اشتراکات ایرانیان و یهودیان در کتاب‏هی دینی زرتشتی چون دینکرت شکند گمانیک و کتاب‏هی دینی یهودیان چون تلمود اشاره شده است که یکی از مهمترین آنها زبان و ادبیات بوده است. زبان اولیه یهودیان عبری بود. اما پس از دوره داود نبی(ع)، زبان آرامی جی آن را گرفت زیر این زبان بسیار به زبان عبری نزدیک بود. (جیمز هاکس، ص 31) تا آن که راب یوسی (درگذشته 323 م) رهبر یهودیان بابل از یهودیان این منطقه خواست تا به زبان فارسی سخن گویند و زبان آرامی را کنار نهند. خط یهودیان ایرانی را از زبان گویشی آنها بید جدا کرد، زیرا آثار نوشتاری یهودیان ایران به خط عبری و گویش آنان به فارسی بوده است. گویش یهودیان اصفهان، همدان، کاشان، شیراز و پاره‏ی نقاط دیگر ایران به زبان‏هی فارسی میانه بوده است. از این رو آثار آنان به زبان «فارسیهود» نوشته می‏شد و به این نام مشهور بوده‏اند.
در فارسیهود در برابر سی و دو حرف فارسی بیست و دو حرف عبری قرار دارد و این کمبود حروف، خواندن و نوشتن آثار کتبی فارسیهود را مشکل کرده است که با قرار دادن علامت و نقطه‏گذاری سعی در رفع این کمبودها شده است. (امنون نتصر، پادیاوند،1998، ج 1،ص 49- 46). ادبیات یهودیان یران، شاخه‏ی از ادبیات فارسی است که شعر بخش مهم ادبیات فارسیهود را تشکیل می‏دهد. اشعار فارسیهود بیشتر در قالب مثنوی هستند، اما سیر شکل‏هی شعر فارسی نیز در آن وجود دارد. اشعار فارسیهود درباری نبودند و تنها شعری که در ستیش از سلطان نوشته شده است از آن شاهین (737-736 ه.ق) است که در مدح سلطان ابوسعید یلخان مغول آن را سرود. نثر فارسیهود بیشتر ترجمه و تفسیر کتب مقدس، حکیت‏ها، پندنامه ‏هی مذهبی بوده‏ است.
از شاعران مشهور فارسیهود ایران از مولانا شاهین می‏توان نام برد که «اردشیر نامه» را در قالب حماسی سروده است. اردشیر نامه در ده هزار بیت است و داستان اردشیر (بهمن) و ملکه استر را با اقتباس از کتاب مقدس سروده است. کتاب دیگر او «موسی‏نامه» است که در 728 ه.ق، چهار سِفر از (اسفار تورات) را به شعر درآورده است. کتاب دیگر او «عزرانامه» است که از کتاب عزری نبی اقتباس شده است و نیز «برشیت‏نامه» (آفرینش‏نامه) که آخرین اثر مولانا شاهین است که قصه آفرینش را براساس کتاب مقدس به شعر درآورده است. مولانا شاهین به داستان «یوسف و زلیخا» نیز پرداخته و آن را احسن القصص نامیده است. از زندگی شاهین که از بزرگترین شاعران فارسیهود است اطلاع اندکی داریم زیرا در تذکره‏هی فارسی نامی از او نیست، تنها در کتاب آنوسی از او و شاعر دیگر یهودی یعنی عمرانی نامی آمده است و اشاره شده است که آرامگاه یشان در شیراز است. (همانجا) عمرانی شاعر دیگر یهودی است که به فارسیهود شعر می‏سرود. اثر او ادامه کار شاهین در به نظم درآوردن کتاب مقدس بود. «فتح‏نامه» یکی از آثار اوست در ده هزار بیت و تا اواسط سلطنت داود نبی (ع) را به نظم درآورده است. «حنوکانامه» تذبر ذفدر کتاب دیگر اوست در دو هزار بیت که به سال 920 آن را سرود و درباره مبارزات یهودیان است. «ساقی‏نامه» اثر عرفانی اوست. «عقیدت یصحق» (قربانی کردن اسحق) لثسو ائتث به نثر و «گنج‏نامه» یذی؛ ذفدر به شعر از کتاب‏هی او هستند (همانجا) خواجه بخاریی شاعر دیگر ایرانی یهودی است که کتاب «دانیال نامه» سفذافن ذفدر او درباره حمله بخت‏النصر به یهودیان و حمیت کوروش از آنان است که در 1015 نوشته شده است. بابیی بن‏لطف و بابیی بن‏فرهاد دو تن از شاعران فارسیهود یرانند که بابیی بن‏فرهاد نوه بابیی بن‏لطف است. کتاب «آنوسی» فذعطا بابیی بن‏لطف سرگذشت یهودیان اصفهان و کاشان است که در زمان سلطنت شاه عباس دوم نوشته شد و بابیی بن‏فرهاد کار نیی خود را ادامه داد و سرنوشت یهودیان تا پیان سلسله صفویه و آمدن افغان‏ها را نوشته است. (امنون نتصر، همانجا، ج 1، ص 82-52)
بخش دیگر از ادبیات فارسیهود داستان‏هی منظوم است. کتاب «بهرام و گلندام» در سه هزار بیت به وسیله محمد ترشیزی در 853 ه.ق سروده شده است. «حیدر بیگ و صنجر» از عبدالمهدی متخلص به بلاکش در 1077 نوشته شده است. عبدالمهدی با دربار شاه‏عباس دوم رابطه داشت. کتاب‏هی دیگر از این دست «سرو و گل»، «گل و سرو»، «فلکناز و خورشید» از شاعری متخلص به تسکین (1176 ه.ق) است. شاعری به نام اسرائیل بخارا (1038-963 ه.ق) در میان یهودیان ایران محبوبیت بسیار داشت و اشعار عبری او با آهنگ موسیقی ایرانی در دستگاه‏هی دشتی، بیات اصفهان، همیون، سه‏گاه و ماهور خوانده می‏شد. (همانجا) شعرهی بسیاری از شعری فارسی‏گوی ایران را یهودیان به عبری ترجمه کرده‏اند. زیرا شاعران ایران در میان یهودیان از محبوبیت بسیار برخوردار بوده‏اند از جمله آنها می‏توان از جامی (یوسف و زلیخا و لیلی و مجنون)، حافظ (غزلیات)، خیام (رباعیات)، خاقانی، سعدی (گلستان)، سلمان ساوجی (جمشید و خورشید)، صائب تبریزی (دیوان)، عطار (منطق‏الطیر)، فردوسی (رستم و سهراب)، نظامی (هفت پیکر و خسرو و شیرین)، مولوی (فیه مافیه) و بسیاری دیگر را نام برد (امنون نتصر ، ج 1 ، ص 98-85) در میان یهودیان عرفان و تصوف نیز ریشه کهنی دارد که اساس آن به دیدار الهی و تجلی نور الهی در کوه طور باز می‏گردد. از این رو عرفان و تصوف در میان عالمان دینی یهود استوار شد که به پیدیش حلقه‏هی عرفانی «قبالا» و «حسیدیم» منجر شد.
سفر یصیرا (آفرینش نامه) طخق ائاقر و سفر باهیرا طخق رزراق (روشنیی‏نامه) در شکل‏گیری قبالا ثزنر اثر بسیار داشت. قبالا در جنوب اسپانیا شکل گرفت و در فلسطین رشد کرد. اما نفوذ افکار نوافلاطونی و تصوف اسلامی در تار و پود تصوف یهود در خاورمیانه بسیار عمیق و قابل دیدن است و علاقه به اشعار عرفانی ایران چون عطار و مولوی موید این امر است. سرمد کاشانی صوفی و ایرانی یهودی است. او در خانواده‏ی متدین به شریعت یهود در کاشان در عصر صفویه متولد شد و بالید. افکار و اندیشه‏هی صوفیانه ایرانی بر او تأثیر بسیار نهاد. وی به هند رفت (1654) و به فرقه دراویش درآمد و به دربار مغولان هند راه یافت، از او اشعاری به جا مانده است. دیگر از شاران صوفیه یهود ایران عمرانی، راغب، یوسف یهودی سیمانطوب ملمد هستند. (امنون نتصر، همانجا)

زبان شناسی Linguistics و زبانها زبان فارسی یدیش ترکی و یدیش فارسی کردی، لری فارسی/پارسی، زبان یدیش یهودیان فارسیهودی زبان های یدیش و زبان و خط عبری صحبت کردن و تکلم به زبان عبری الفبای عبری Hebrew alphabet آذری، ترکی و فارسی کتاب های فارسی یهودی، فارسیهودی

پنج‌شنبه 21 شهریور 1392 ساعت 02:25 ق.ظ